Krytyka programów kształcenia

Prof. zw. dr hab. Bolesław Niemierko - pedagog, uczony i wykładowca na Uniwersytecie Gdańskim. Autorytet w dziedzinie pomiaru dydaktycznego. Założyciel i kierownik seminarium doktoranckiego pomiaru dydaktycznego, oceniania osiągnięć uczniów i diagnostyki edukacyjnej, a także Podyplomowego Studium Pomiaru dydaktycznego i Podyplomowego Studium Ewaluacji Dydaktycznej; laureat Nagrody Wydziału I PAN (dwukrotnie). Jest on autorem Podręcznika skutecznej dydaktyki pt. "Kształcenie szkolne". Cytuje on w tej książce Tadeusza Tomaszewskiego, który zestawił długą listę zarzutów wobec programów szkolnych. Twierdzi on, że: 

-"programy szkolne są przestarzałe, gdyż zawierają wiadomości odpowiadające stanowi nauki sprzed wielu lat, a nie uwzględniają wielu wiadomości odpowiadających współczesnemu poziomowi wiedzy;

- są konserwatywne, gdyż nawiązują raczej do doświadczeń i potrzeb dawniejszych pokoleń, a nie biorą pod uwagę w dostatecznym stopniu przyszłości, w jakiej będą żyć i działać dzisiejsi uczniowie;

- są nieżyciowe, bo nie odpowiadają potrzebom życia i praktyki ludzkiej, ponieważ zawierają wiele wiadomości zupełnie nieprzydatnych, a nie przewidują wiadomości potrzebnych i praktycznie użytecznych;

- są za trudne, bo uwzględniają wiadomości, których dziecko w danym wieku nie potrafi sobie przyswoić, a nawet zrozumieć, a równocześnie zbyt łatwe, a czasem nawet infantylne, bo nie doceniają rzeczywistych umysłowych możliwości uczniów, którzy potrafiliby opanować znacznie więcej i w znacznie krótszym czasie;

- są nudne, gdyż nie liczą się z zainteresowaniami uczniów, i schematyczne, ponieważ nie odpowiadają indywidualnym cechom uczniów. Ta lista zarzutów jakby się ustabilizowała i od dłuższego czasu nikt nie wymyśla już nowych, ale też nikt nie zaprzecza słuszności żadnego z nich w odniesieniu do jakiegokolwiek programu, z którym ma do czynienia".

Zgadzamy się w zupełności z Panem Tadeuszem Tomaszewskim, jednak mamy świadomość, że nie sztuką jest powtarzanie tych zarzutów, lecz znalezienie sposobu, by było ich mniej lub nie było ich wcale.

WerSon

Źródło: Bolesław Niemierko, "Kształcenie szkolne" Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, s. 145-146

System szkolnictwa w kraju nad Wisłą

Kryteria przyjęć:

Kształcenie jest bezpłatne dla wszystkich uczniów. Jedynym kryterium przyjęć jest wiek (ukończenie 6 lat w roku kalendarzowym, w którym rozpoczyna się nauka w przypadku klasy zerowej oraz 7 lat w przypadku szkoły podstawowej). Przyjęcie ucznia do gimnazjum odbywa się na podstawie świadectwa ukończenia szkoły podstawowej oraz przystąpienia do zewnętrznego sprawdzianu po 6 klasie szkoły podstawowej. Rodzice mają obowiązek zapisać dziecko do szkoły lub przedszkola. Kryterium przyjęcia do liceum lub technikum jest określone przez poszczególne szkoły, jednakże najczęściej o przyjęciu decyduje wynik egzaminu pisanego pod koniec gimnazjum.

Etapy:

Etap I - nauczanie zintegrowane, dzieci w wieku 7-10 lat

Etap II - nauczanie przedmiotowe, dzieci w wieku 10-13 lat

Oba te etapy są realizowane w szkole podstawowej.

Etap III - nauczanie przedmiotowe, młodzież w wieku 13-16 lat (gimnazjum)

Wymiar zajęć ucznia:

Rok szkolny trwa około 185 dni i jest podzielony na dwa półrocza. Na etapie I w jednym tygodniu dziecko może mieć maksymalnie 23 lekcje przedmiotów obowiązkowych po 45 minut, w etapie drugim ilość lekcji w tygodniu wzrasta do 28, natomiast w etapie III do 31. 

Wielkość klas:

Przepisy nie regulują wielkości klas. Jednakże w roku szkolnym 2006/07 stosunek liczny uczniów do liczby nauczycieli w szkole podstawowej i gimnazjum wynosił 13:1.

Programy i treści nauczania:

Na pierwszym etapie szkoły podstawowej nauczania odbywa się w formie zintegrowanej. Postawy te są takie same dla wszystkich uczniów. Następnie następuje rozdzielenie materiału na poszczególne przedmioty, dla których szkoły mogą samodzielnie wybierać podręczniki z listy zatwierdzonej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Ocena:

Oceniane ucznia leży w gestii nauczyciela i nie jest w żaden sposób ujednolicona w skali kraju. Oceny dokonuje się na podstawie sprawdzianów ustnych oraz pisemnych. Oczywiście edukację w szkole średniej kończy egzamin maturalny. Jest to egzamin ujednolicony i zewnętrzny.

WerSon